Στο «θαύμα» του 1821 μεγάλο μερίδιο δόξης έχει η ελληνική ναυτιλία και ναυτοσύνη. Οι απλοί Έλληνες ναυτικοί έγιναν πυροβολητές και αγήματα. Οι Έλληνες εμποροπλοίαρχοι μετέτρεψαν τα «σιτοκάραβα» τους σε πολεμικούς «πάρωνες» και «βρίκια» ενώ οι ίδιοι έγιναν κυβερνήτες πολεμικών και ναύαρχοι. Έτσι, στο Αιγαίο ξεπήδησε μια θαλάσσια δύναμη που αντιπαρατάχτηκε, καταναυμάχησε και κατανίκησε όχι μόνο του τον τουρκικό πολεμικό στόλο αλλά και ενωμένο με τον κραταιό αιγυπτιακό.
Αναμφισβήτητα, πρωτοπόροι στον κατά θάλασσα αγώνα οι φημισμένοι ναυτικοί της Ύδρας των Σπετσών και των Ψαρών. Αλλά εφάμιλλη και η προσφορά των Θρακών, με πρώτους τους Αινίτες. Η Αίνος, το επίνειο της Θράκης στην τουρκοκρατία, το 1821, αριθμούσε 300 καράβια και τα ‘δωσε όλα, μαζί με τους ναυτικούς της, στον αγώνα.

Είναι γεγονός ότι η προσφορά των Θρακών στον κατά θάλασσα αγώνα του 1821, δεν προβλήθηκε όσο έπρεπε αφού:

Μόλις το 1987, στην κεντρική παραλιακή πλατεία της Αλεξανδρούπολης, την πλατεία του Φάρου, όπου γίνονται οι επίσημες “καταθέσεις στεφάνου”, τοποθετήθηκε το Μνημείο του Χατζη-Αντώνη και Δόμνας Βισβίζη. Φιλοτεχνήθηκε το 1987 από τον Γλύπτη Γεώργιο Μέγκουλα. Στη βάση του αναγράφεται: “ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΗΣ &ΔΟΜΝΑ ΒΙΣΒΙΖΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΝΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ 1821. ΣΥΛΛΟΓΟΣ “ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ ΑΙΝΟΥ” ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ 1987″. Ο καλλιτέχνης παρουσιάζει τον άνδρα αγωνιστή να κείται κρατώντας τα σύμβολα του ναυτικού-πολεμιστή (κιάλι – κανόνι) που με μάτια ανοιχτά αγναντεύει την ελευθερία μέσα από το θάνατό του. Η γυναίκα, ολόρθη και αγέρωχη αναλαμβάνει να συνεχίσει τον αγώνα δείχνοντας με ημιανάταση των χεριών την Αίνο.

Μόλις την περίοδο 2008-2009, έγινε για πρώτη φορά αναφορά, στη Βουλή των Ελλήνων, στα σοβαρά ελλείμματα των σχολικών βιβλίων ιστορίας για τη Θράκη και ιδιαίτερα στον διδακτικό εκμηδενισμό της σημαντικής συνεισφοράς της στην Επανάσταση του 1821.

Μόλις το Μάρτιο του 2014, με πρωτοβουλία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων, έγιναν στην Ιερά πόλη του Μεσολογγίου, στον “Κήπο των Ηρώων” τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου των Θρακών αγωνιστών του 1821. Ο “Κήπος των Ηρώων”, είναι ένα μοναδικό, για την Ελλάδα, πάρκο με μνημεία για γνωστούς αλλά και ανώνυμους ήρωες που έπεσαν στον Αγώνα για την Ελευθερία. Δημιουργήθηκε το 1830 με απόφαση του Ιωάννη Καποδίστρια. Κάθε χρόνο την Κυριακή των Βαΐων γιορτάζεται εκεί η “Έξοδος του Μεσολογγίου” με την παρουσία Ελλήνων και ξένων που έρχονται να αποτίσουν φόρο τιμής σε όλους αυτούς τους ήρωες.

Χρέος τιμής, στη φετινή επέτειο εορτασμού της Επανάστασης του 1821, να μνημονεύσουμε μερικούς από τους πολλούς Αινίτες, ήρωες ναυτικούς.

Καπετάν Χατζη-Αντώνης Βισβίζης, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου “ΚΑΛΟΜΟΙΡΑ” (τύπου «βρίκιον», δηλαδή δικάταρτου ιστιοφόρου) και η καπετάνισσα σύζυγος του Δόμνα Βισβίζη. Μέλη της “Φιλικής Εταιρείας” και οι δυο.

Το “ΚΑΛΟΜΟΙΡΑ”, πλωτό κομμάτι της Θρακιώτικης γης, ναυπηγημένο στην Οδησσό, με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, να διαθέτει ειδική αίθουσα όπου γίνονταν οι συνεδριάσεις του Αρείου Πάγου, της προσωρινής κυβέρνησης της Στερεάς Ελλάδας, το όπλισαν με 16 κανόνια και 140 ναύτες και το ‘δωσαν στη δούλεψη του Γένους. Στις 23 Μαρτίου 1821, αποβίβασαν τον Εμμανουήλ Παπά στον Άθω με πολεμοφόδια και όπλα και μετά ακολούθησαν τους Ψαριανούς. Όταν, στις 21 Ιουλίου 1822, ο Αντώνης Βισβίζης έπεσε νεκρός υποστηρίζοντας από τη θάλασσα τις επιχειρήσεις των οπλαρχηγών στα Βρυσάκια της Εύβοιας, η Δόμνα συνέχισε με αντρίκια παλληκαριά. Κι όταν τελείωσαν τα χρήματα και η “ΚΑΛΟΜΟΙΡΑ” έμεινε ασυντήρητη, την παρέδωσε στο κράτος για να γίνει πυρπολικό στα χέρια του Πιπίνου και να ανατινάξει την τουρκική φρεγάτα «Χαζνέ Γκεμισί», το χρηματοφυλάκιο του στόλου.

Καπετάν Κούταβος (Μαργαρίτης Χατζή-Φραντζής Κούταβος), πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου “ΠΟΣΕΙΔΩΝ”, το όπλισε με 12 κανόνια και 30 ναύτες. Πήρε μέρος στην εκστρατεία του Ολύμπου, μετέφερε τα επιζήσαντα γυναικόπαιδα από την καταστροφή της Χίου και μαζί με τον Καπετάν Γιάννη Καραβέλη ανέλαβε την πολιορκία του Ευρίπου. Τον Απρίλιο του 1824, βύθισε το πλοίο του για να μην περιέλθει στον εχθρό και χάνοντας το ένα του μάτι, κολυμπώντας διεσώθη στα παράλια του Ταλαντίου. Δεν σταμάτησε όμως τον αγώνα αλλά κατατάχτηκε Οπλαρχηγός δίπλα στον Βάσο και τον Κριεζιώτη στα επαναστατικά σώματα της Στερεάς Ελλάδας.

Καπετάν Γιάννης Καραβέλης, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου “ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ”. Διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του στον αγώνα.

Καπετάν Εμμανουήλ Τέρογλου, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου “ΠΟΣΕΙΔΩΝ”. Διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του στον αγώνα.

Καπετάν Ελευθέριος Παλαιός, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης του εμπορικού πλοίου “ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ” το οποίο συμμετείχε στον αγώνα και στο τέλος μετετράπη από τους Πρόκριτους της Ύδρας σε πυρπολικό.

Καπετάν Γρηγόριος Κομνηνού, πλοίαρχος και ιδιοκτήτης εμπορικού πλοίου, βρέθηκε κατά την έκρηξη της επανάστασης στα Ψαρά και αγωνίστηκε μαζί με τους Ψαριανούς ναυτικούς.

Καπετάν Βασίλειος Χριστοφόρου, το 1825 με το πλοίο και το πλήρωμα του τέθηκε στη διάθεση των Υδραίων αγωνιστών.

Καπετάν Στρατής Σκόρδος, διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του, αποτελούμενο από 52 άνδρες, στη ναυμαχία πλησίον του Μολύβδου Λέσβου.

Καπετάν Αγγελής Αργυρίου, διέθεσε το πλοίο του με το πλήρωμα του στον αγώνα.

Καπετάν Κωνσταντίνος Καζάζογλου, μαζί με Ψαριανούς ναυτικούς πήρε μέρος στις ναυμαχίες της Σάμου, της Κέας, του Καφηρέως και του Ευβοϊκού.

Αιωνία τους η μνήμη!

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α)

Πηγή: ΚΙΒΩΤΟΣ Περιοδική έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας, Τεύχος 47, Μάρτιος 2015